online, but with a feeling of spending a day at home with friends …. the best live online experience ever …. relaxed, no stress. even after two full days one doesn’t feel tired… gently going with the flow … how amazing is the way in which Francis uses a narrative structure to teach facilitation … kishotenketsu, a narrative heartbeat never to forget … using abstract objects to draw out insights was refreshing, creative and memorable … going with the flow, adaptive, mindful and sensitive, creating space to think without stress, understanding the layers of what we do ….. using constraints to liberate our thoughts and creativity, fun, co-creation, out of boundaries, magic, together, choreography …. how wonderful to do all this with art-based learning … a perfect balance between outcome and desired outcome … the Art of delivering a workshop co-created, not pre-decided …. we become the ocean … Francis created space for everyone to really be - being open and receptive … what a wonderfully peaceful two days :) …. as Francis predicted, when I was writing down my takeaways, it felt like we have together created a book idea and a table of content for a book … the facilitator is a choreographer and together with participants co-creates experiences …. I found these 2 days so thought-provoking and creative that I did not want this to be over
Aninda Baruah, Jalaja Pillai, Major Sonu R, Inge Huys, Micheline Sandelé, Aman Zaidi, Catherine Saunders, Natasha Baisiwala
(participants in the June 2021 online edition of a Gentle, Cooperative, Art-Based Facilitation workshop)
gentle facilitation
AGILE PEOPLE
“Michaela Broeckx is someone I consider a master of the craft of leading learning via facilitation and coaching. Excellent at framing the right questions and holding the space; a great listener and skillful at probing for insight and softly confronting assumptions. We have collaborated most on the topics of agility in HR and leadership as well as coaching. I don’t believe I’ve had a single conversation with her without new ideas, major reflection and fresh insights emerging. She is someone I find to have a delightful mix of sharp intellect and curiosity.. well versed in the topics she engages in, and yet also retains this constant willingness to question, explore and learn. Also, perhaps most important, just a genuinely kind and generous person. Michaela is joy to collaborate and work with and someone I can strongly recommend”
Helgi Gudmunsson, Director of Facilitator Experiences, Agile People, Gothenborg, Sweden, September 2020
“Something I learned from my favorite writer and facilitator: I want to provide learning experiences that are open, unlimited, fragile, new, sensorial, embodied, unknown, unafraid, and spontaneous. I want my participants to go back to the first 30 months of their lives.”
Sivasailam Thiagarajan “Thiagi”, Bloomington, Indiana, September 2020
A brilliant book that gently awakens facilitators from all backgrounds to think about all that we have at our disposal, to make learning a deeper experience. I’ve been fortunate to attend a 10 day study group hosted by Francis himself, where he’s taken us through the exformative learning practices within the book, with examples and exercises which have thrown open my cupboard of curiosity and inspired me to utilise what I’ve learnt.
Nisha Joshi, London, UK, July 2020
Francis has done a wonderful job of creating a gentle yet powerful set of words around how we learn by doing, but also by reflecting on the doing, with the doing being as natural, creative, and loosely structured as possible. It's a deep yet lighthearted look at how the role of the facilitator plays into this, that invites the reader to reflect and maybe even adjust their practice with lots of affordances. For anyone who is a trainer, educator, facilitator, coach - this is a MUST read.
Noel Warnell, London, UK, July 2020
Sometimes there is a before and an after .. and this little book has that capacity of changing you after you have savoured it. I had the luxury of reading this book in a group together with the author and understanding the depth of his experience and readings. This is what this book does: open the door to even more knowledge and experiencing, it is a delicious treasure trove, hiding more nuggets of wisdom behind every chapter. I highly recommend it, it truly accelerates your learning.
Katrien Barrat, Change & Organisation Design Consultant, July 2020
“I just started reading the book, but I can say that I feel captivated. Its like starting a journey in which I have a leading (active) role. And because I usually don't read about these subjects, its something else altogether. I like the sensation of filling a void with new stuff. «Learning is a feast.» Thanks! “
Mario Vicente, IT analyst, Lisboa, April 2020
“I’m really enjoying your book. The user story of the bodhisattva gave me a hearty belly laugh! As I read, I feel that I learn through an exformative experience. Thank you!”
Marc Muller, Agile Coach, Crewe, UK, April 2020
on diversity
"on diversity: it is not often that one finds francis laleman's type of succinctly and clearly expressed thoughts and experiences about learning of the human kind. these trains of thinking and doing will eventually bring about the realization of the intrinsic value of each person who cares to be who they are, knowing that his or her community will benefit, simply because they are true to themselves".
gustav gropp, director @ al-Bayan Bilingual School, kuwait city, 2016
BASISVAARDIGHEDEN VOOR TRAINERS
TRAIN-DE-TRAINER
“ik kom veel trainers tegen en telkens als ik vraag “wie was je grootste inspiratiebron op vlak van training geven?” - dan hoor ik vaak de naam Francis Laleman … ondertussen heb ik zelf ook al de kans gehad om enkele van zijn trajecten te volgen … ik zou het omschrijven als een reis waar je continu in beweging bent, waar je geprikkeld wordt, waar je wordt uitgedaagd … kortom, een beleving waar al je zintuigen worden geprikkeld.”
An De Boelpaep, Founding Member at BeetoBe Professional Development Network, 2021
“coöperatief leren in een veilige omgeving is hier gegarandeerd. we kregen op een creatieve manier nieuwe leerinhouden en leervormen aangereikt. een echte must voor iedere trainer, lesgever, spreker.”
guy suijs, training managr Benelux, Bayer, 2020
“francis is een ongelooflijk inspirerende trainer. alleen al door hem te observeren leer je heel veel bij. je leert creatief nadenken hoe je de leerdoelen van je trainees op verschillende manieren kan bereiken terwijl je hen toch blijft boeien.”
joke germeys, neme GCV, 2018
“ik heb nog nooit eerder een training als deze gevolgd en ik sta versteld hoeveel ik ervan kan meenemen. we leerden via werkvormen over werkvormen. de praktische leeractiviteiten zorgden voor interactie, inzicht en overdracht naar de eigen praktijk!”
rebecca van damme, DSV Solutions nv, 2020
“de trainer bracht mij met handen, voeten, hart, ziel en zijn hele 'zijn' bij hoe ik een facilitator kan worden als trainer. ik kreeg een grote verscheidenheid aan tools aangereikt die mijn behoefte aan ontwikkelen, evolueren en leren zeker bevredigd heeft. de trainer heeft de enorme gave om mensen te beheesteren, zeer receptief te zijn en de opgepikte prikkels tijdens zijn training ook daadwerkelijk te gebruiken. door zijn kwetsbaarheid creëert hij een veilig en comfortabel kader waarin het fijn is om samen te leren! .. het was een ongelooflij bijzondere ervaring.”
inge huys, verpleegkundig specialist, AZ Maria Middelares, Gent, 2019
“de ‘basisvaardigheden voor trainers’ is echt een super opleiding. ik vind dat de trainer precies weet wat hij doet en dat hij écht een meerwaarde heeft kunnen betekenen. ik heb direct naar mijn leidinggevende teruggekoppeld dat ik die eerste dag méér geleerd heb dan in 2 jaar lerarenopleiding + 1 jaar directieopleiding! … ik zat na dag 1 vol adrenaline en ik word er nog helemaal enthousiast van als ik eraan terugdenk.”
dorothey claes, HR beleidsondersteuner, Scholengroep 13, Hasselt, 2018
“deze workshop heeft enorm veel impact op mij gehad, ik heb het geleerde onmiddellijk kunnen toepassen en dit zorgde voor heel positieve evaluaties van mijn deelnemers! … dit is veel meer dan een opleiding in 'basisvaardigheden', ook gevorderde trainers leren nog ongelofelijk veel bij!”
inge hermans, talent developer, Growstrenghts, 2018
“leuke, menselijke manier van leren, ontdekken en ervaren…. vooral het ervaren is een heel goed leerproces en je leert veel van elkaar. je leert heel kleine, bijna banale zaken, veranderen als trainer. maar die doen er meer toe dan je eerst denkt. je houdt op een aangename manier een spiegel voor.” - “ik ben superblij dat ik deze training mocht volgen! … ik weet nu waarom sommige dingen niet werken als trainer en wat ik daar in de toekomst kan aan doen!”
katrien loos en marina de kuyffer, trainers, Attentia
“laten we eerlijk zijn: de training ‘Basisvaardigheden voor trainers’ is eigenlijk geen training, maar een echte belevenis - die je in staat stelt het gevoel van zowel de trainer als de deelnemer te ervaren.”
roel broeckhoven, trainer, Telenet
"een echte eye opener voor iedereen die op zoek is naar de ware voorwaarden van wat een trainer goed maakt." (joeri vercammen) - "ik heb dit ervaren als een aangename, interessante en zeer nuttige tweedaagse met heel veel variatie. francis is een echte expert in wat hij doet en een bijzonder aangename persoon en trainer." (bo mijs, sodexo) - "de brede waaier aan kennis van francis geeft steeds een hands-on approach van situaties en maximaliseert het leren". - "amai, veel geleerd! mijn ogen opengetrokken over bepaalde dingen, thanks a million!" (aurore orbant, sodexo)
deelnemers aan een leertraject "basisvaardigeden voor trainers" , 2016
introspection and career counselling
"de wetenschappelijke onderbouw van de training was zeer goed. de ervaring van de trainer (zowel zijn levenservaring als zijn inhoudelijke expertise en zijn belezenheid) was aan grote meerwaarde" - "als ervaringsdeskundige komt de trainer heel geloofwaardig over. ook zijn internationale denkkader is een groot pluspunt" -
deelnemers aan "tijd voor jezelf en je loopbaan", een introspectief leerprogramma ter bevordering van de duurzame inzetbaarheid van +45ers @ Bayer, 2016.
lean instructional design
"onlangs hebben wij een 'lean instructional design' workshop georganiseerd, gefaciliteerd door francis laleman. een echte aanrader. tijdens de workshop zijn we als team ons meer bewust geworden, van hoe we vanuit onze eigen rol meer impact kunnen hebben op de organisatie … inzake leren. dit door uit bestaande denkpatronen en onze huidige manier van werken te durven stappen. francis heeft ons het kader en de kapstokken aangereikt. mijn team heeft het vanuit de eigen praktijk concreet invulling gegeven. we hebben genoeg materie om nu mee aan de slag te gaan."
ilse moeremans, personal & organisational developmenent manager @ Borealis, 2016
agile learning
"het leerprogramma 'lean instructional design' (LID) is absoluut een aanrader voor iedereen die met leren en verandering bezig is. voor wie beseft dat mensen versterkt moeten worden in een snel veranderende wereld, voor wie daarin een grotere rol wil spelen, facilitator wil zijn".
els meersschaert, training- en coachingverantwoordelijke @ CD&V, 2016
andere deelnemers schreven: "de opleiding daagt je uit om outside-the-box te denken, om je eigen visie in vraag te stellen. een verfrissend filosofisch denkkader om over na te denken en mee aan de slag te gaan". "heeft de nodige inspiratie opgeleverd". "een verfrissende manier van training geven en leren".
unieke belevenis
"een cursus om nooit te vergeten. het beste, zowel qua inhoud als qua vorm" - "francis laleman is de ideale lesgever. om het even wat hij in de toekomst nog geeft: ik kom" - "francis laleman is een ongelooflijk goede lesgever. de cursus was echt een belevenis. het is nu al meer dan een week voorbij, maar ik leef nog altijd in de euforie..."
deelnemers aan een traject "leven, denken en werken in het voetspoor van de historische boeddha" @ Davidsfonds Academie, 2016
politie antwerpen
"deze opleiding was één van de betere die ik in mijn lange loopbaan heb mogen volgen. de interactie in de groep en het zelf nadenken over een gevoelige materie heeft me meer bijgebracht dan louter wat theorie. mijn dank hiervoor"
deelnemer aan een leertraject "leiding geven in diversiteit" @ LPA, lokale politie antwerpen, 2015
train-the-trainer
MASTERCLASS
“ik kreeg de kans om op de valreep deze masterclass mee te pikken, eens te meer weet ik dat toeval niet bestaat. deze training bracht me inderdaad een scala aan verschillende werkvormen, veel interactie, samen leren en opnieuw fijne mensen en een leuke uitbreiding van mijn netwerk… Francis is een meester learning facilitator! zeer dankbaar voor deze masterclass op topniveau!
inge huys, trainer in verbindende communicatie, Connectiehuys, 2018
“een heel sterke ervaring. Francis slaagt er als geen ander in om mijn goesting om te blijven lesgeven aan te wakkeren.”
birgit van vreckem, lector Engels, Odisee University College, 2018
“ik volgde deze training nu voor de tweede keer. ze is iedere keer helemaal anders. de trainer blijft op zijn geheel eigen en interessante manier insîreren!”
roel van broeckhoven, trainer, Telenet, 2018
“in één woord: een toptraining… an te raden voor elke trainer, facilitator en lesgever!”
hilde de raedt, trainer & coach, 2018
“Francis is voor mij een heel erg bijzondere en inspirerende leerfacilitator. ik heb veel nuttige en bruikbare tools ontdekt en uitgeprobeerd op het vlak van collectief leren!”
martine de prijcker, Horizon Training & Consulting, 2019
“deze opleiding is fascinerend, multisensorieel, open, met oog voor iedereen. we hebben geleerd van, met en dankzij elkaar. de workshop heeft me doen nadenken hoe ik met meer impact kan faciliteren. dit zal ten goede komen aan mijn werk als trainer en facilitator.
joris van ongeval, HR manager, 2019
“what happened? what helped me become a scrum master, a learning aficionado and a trainer? … I had the privilege to learn from the best. whe ‘Pragprog' and the ‘Headfirst' books, Julie Dirksen, Francis Laleman, David Allen, and so many others.”
Dirk Vercruysse, Learning and Development Specialist, Quidnunc, Leuven 2016
“I followed the’ masterclass voor trainers' with Francis Laleman… his ability to look trough people and see what other people don't see, is amazing. he was able to really find my essence of learning, and made me follow the training in a whole new way! I've had a lot of trainings, and gave a lot of trainings, but this one is the best I had, in years. thank you, Francis!”
Selien Neels, Sales Coach & Trainer, Telenet, 2018
"zeer goed, in het bijzonder door de manier van training geven" - "wat fijn om op deze manier in een gemengde groep samen te leren!" - "francis laleman is een echte expert, en in zijn programma is hij ongelooflijk flexibel bij het inspelen op de heel specifieke noden van de deelnemers" - "we zijn inderdaad nooit te oud om te leren!"
deelnemers aan een train-the-trainer leertraject @ Borealis, antwerpen, 2015
verandering
"echt nuttig, en niet alleen in het strikte kader van je job!" - "deze opleiding reikt een kapstok aan van methodieken of elementen van een veranderingsproces om mee te nemen en toe te passen op je eigen team en op je eigen situatie"
deelnemers aan een leertraject "change management" in het kader van een aangekondigde fusie van PDOS (pensioendienst voor de overheidssector) en RVP (rijksdienst voor pensioenen), fgov, belgian government, 2015
praktijkgericht
2015 - "over heel de lijn zeer professioneel, praktijkgericht, met veel mogelijkheden en tips'n tricks om mijn werk beter uit te voeren" - "super goed gebracht, chapeau daarvoor" - "boeiend onderwerp: ik steek er zowel op werkgebed als privé geweldig veel van op".
deelnemers aan een leertraject multiculturele en interculturele communicatie @ fod financiën (belgian government), 2015
BIZARRE LESGEVER
"francis laleman weet ongelooflijk goed de essentie te raken: deels door zijn vertelstijl, deels door heel ervaringsgericht te werken. ik heb veel opgestoken over het thema, dankzij zijn uitleg en zijn methodieken" - "boeiende sessie, gemodereerd door een echte india-kenner" - "bizarre lesgever".
deelnemers aan een workshop "betrokken zijn bij economische tegenstellingen in india", in opleidingstraject voor reisbegeleiders @ Karavaan vzw, 2015
new insights
"op 42 jaar ben ik ontzettend blij om te mogen zeggen dat met dit train-the-trainer leertraject een wereld vol verwondering opengaat".
tom impens, reward partner @ Attentia, 2015
india expertise
"francis laleman, you have done us [indians] proud".
satya minhas, internal audit manager @ Mayor of London (policing & crime), 2015.
==
"francis is my guru, my mentor. he often amazes me with his deep knowledge of indian culture. many indians would not know of the facts and insights about indian culture that he knows. being part of his trainings is a once in a lifetime experience. I have experienced firsthand, how he positively influences his trainees. people who are reluctant and resistant in the beginning often go with open-mindedness after his sessions. his approach is scientific, yet slightly provocative. he sometimes uses deliberate exaggeration, strong stories and unsettling images, as learning tools to get a certain learning point across. hence, when you go out of his sessions, you feel so enriched. I have seen, how people who were reluctant and negative in the beginning of the sessions became positive and open at the end and how thankful they were for this! I feel really lucky to be part of his trainings. it's such a treat to see him in action".
kawaljeet kaur, intercultural trainer @ Dunya, language teacher @ European Parliament, 2015
==
"this is definitely the best training track I have ever had. I was not looking forward to working with indian colleagues, on-site nor offshore, but now I cannot wait. this was truly an eye-opener. it changes who you are".
a 'working with indian colleagues' trainee @ BNP Paribas Fortis
enriching experience
"in my ambition of becoming a professional trainer, francis laleman provided great guidance and superb examples. in a gentle though convincing way, francis helped me discover how adults learn. in a one year period, I evolved from ignorant (over interested but frustrated) to motivated and capable. this has been a wonderful and enriching experience in my professional career - and francis played a significant role in this experience".
geert verstraeten, managing partner @ Python Predictions, 2015
hoogstaand
"ik heb michaela leren kennen als een gedreven persoonlijkheid die het resultaat als uitgangspunt voor haar handelen neemt. zo acteert zij op de grote lijnen, projectplanning en het anticiperen op directe prangende issue zeer accuraat. michaela wil goede en kwalitatieve hoogstaande prestaties neerzetten en daarbij houdt zij vast aan het gestelde doel en blijft zij hard werken, ook als zaken tegenzitten. michaela's belangrijkste kenmerken zijn professioneel, zakelijk, relatiemens, gedisciplineerd en lean".
bernice beems, application manager HR-IT processes @ USG People, 2015
wereldbeeld
"francis is op dit vlak een expert: hij heeft een rijke theoretische achtergrond, komt uit het bedrijfsleven en heeft ervaring ter plaatse. hij weet zijn publiek te enthousiasmeren en aan te moedigen om anders naar de wereldgeschiedenis te gaan kijken. zeer inspirerend".
"zonder meer de beste 'les' geschiedenis die ik ooit heb gehad. in amper drie uur tijd werd ons westers beeld over de wereldgeschiedenis aangepast naar een waar 'wereldbeeld'. een zeer interessante sessie!"
deelnemer aan sessie 'algemene politieke geschiedenis', in opleidingstraject voor reisbegeleiders @ Karavaan vzw, 2014
instructional design
“The most important things I leaned about instructional design are from my guru Francis Laleman. And if I did not learn from him, Francis confirmed and reinforced my own ID ideas.”
Sivasailam Thiagarajan, The Thiagi Group, 2020
"we hired francis into our Agile community to design a training concept and create training material for a new collaboration platform used by many different companies and public institutions. I was amazed by the amount of energy and enthusiasm he brings to the table, each and every time. when deadlines come closer, he goes the whole nine yards by showing commitment and flexibility, 2 characteristics that lead to outstanding results!"
nick oostvogels, project manager @ Skycoach, 2013
language coaching
"thank you for your support, your confidence in me and your stimulating words. they have given me the self-confidence I needed for the speaking part of the CAE (C1) english test. as a result I have an 'exceptional' for my speaking test and grade A. and without doubt you have played an important role in this. thank you".
joke knockaert, lecturer in social work theories, diversity matters and pedagogics @ Artevelde University College, 2013.
intercultural coach
"I want to make sure that I am not imposing borders that are not applicable here. because that is exactly what characterises the knowledge of francis laleman ... no limits. francis is one of those people who didn't need to declare himself a consultant, but was just born one. his knowledge is comprehensive to say the least and the way he transfers and communicates that knowledge is one of his greatest strengths. he is one of those people who still simply say things as they are and has his heart in the right place. he is one of those few which after a short introduction already feels like a friend. the absolute opposite of a human strategist. he accepts people for who they are and respects them to the fullest as they are; culturally, economically and socially. I consider myself lucky to know francis and to be able to work together with him".
alain tijtgat, owner & business developer @ Havicus Group, sri lanka, 2013.
telecom launch
"francis begins his assignment by finding out what the customer wants - exactly. then he takes his incredible background of knowledge and creates it. after fine tuning and sharing information with others on his team as well as the customer, he proceeds to deliver the best training available. now you must understand that in a launch of a company the training is changed and added to each day as departments make changes to their processes or product offerings as well as changes within the billing system. this is a huge on-going task that francis never once dropped the ball or indicated that the task was too much. he just did it perfectly. I would hire him in a minute for any training needs I had anywhere in the world".
carol dagg, customer service director @ Nawras (Omani Qatari Telecommunications Company), muscat, sultanate of oman, 2007